Tekst źródłowy strony Warzywa, liście

Warzywa w ON pełnią rolę uzupełniającą, chociaż są doskonałą opcją przejściową w procesie zmiany odżywiania na ON.

Nazwy oznaczone na czerwono są wolne do edycji.

*[[Bakłażan]] (Eggplant,  ''Solanum melongena''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Psianka_pod%C5%82u%C5%BCna]
*[[Batat]] (Sweet potato,  ''Ipomoea batatas''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Batat]
*[[Bób]] (Broad bean,  ''Vicia faba''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3b]
*[[Brokuł]] (Broccoli,  ''Brassica oleracea var. italica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Broku%C5%82]
*[[Brokuł fioletowy]] (Purple broccoli,  ''Brassica oleracea var. italica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Broku%C5%82]
*[[Brokuły kalafiorowe]] (Cauliflower broccoli,  ''Brassica oleracea var. botrytis''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalafior]
*[[Brukselka]] (Brussels sprouts,  ''Brassica oleracea var. gemmifera''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Brukselka]
*[[Bakłażan]] (Eggplant,  ''Solanum melongena''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Psianka_pod%C5%82u%C5%BCna]
*[[Batat]] (Sweet potato,  ''Ipomoea batatas''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Batat]
*[[Bób]] (Broad bean,  ''Vicia faba''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3b]
*[[Brokuł]] (Broccoli,  ''Brassica oleracea var. italica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Broku%C5%82]
*[[Brokuł fioletowy]] (Purple broccoli,  ''Brassica oleracea var. italica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Broku%C5%82]
*[[Brokuły kalafiorowe]] (Cauliflower broccoli,  ''Brassica oleracea var. botrytis''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalafior]
*[[Brukselka]] (Brussels sprouts,  ''Brassica oleracea var. gemmifera''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Brukselka]
*[[Burak]] (Beetroot,  ''Beta vulgaris'')
*[[Burak ćwikłowy biały]] (White beetroot,  ''Beta vulgaris var. alba'')
*[[Burak ćwikłowy żółty]] (Yellow beetroot,  ''Beta vulgaris var. lutea'')
*[[Burak liściowy]] (Swiss chard,  ''Beta vulgaris var. cicla'')
*[[Cebula]] (Onion,  ''Allium cepa'')
*[[Chrupek gruszkowaty]] (Salsify,  ''Tragopogon porrifolius'')
*[[Chrzan]] (Horseradish,  ''Armoracia rusticana''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrzan]
*[[Cukinia]] (Zucchini,  ''Cucurbita pepo''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukinia]
*[[Cukinia zielona]] (Green zucchini,  ''Cucurbita pepo''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukinia]
*[[Cukinia żółta]] (Yellow zucchini,  ''Cucurbita pepo''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Cukinia]
*[[Cykoria]] (Chicory,  ''Cichorium intybus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Cykoria]
*[[Cykoria sałatowa]] (Salad chicory,  ''Cichorium intybus var. foliosum'')
*[[Czarnina]] (Blood soup,  '''')
*[[Czosnek]] (Garlic,  ''Allium sativum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Czosnek]
*[[Czosnek niedźwiedzi]] (Wild garlic,  ''Allium ursinum'')
*[[Daikon]] (Daikon,  ''Raphanus sativus var. longipinnatus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Daikon]
*[[Dynia]] (Pumpkin,  ''Cucurbita pepo'')
*[[Dynia ozdobna]] (Ornamental gourd,  ''Cucurbita pepo var. ovifera'')
*[[Dynia piżmowa]] (Butternut squash,  ''Cucurbita moschata''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Dynia_pi%C5%BCmowa]
*[[Dynia Hokkaido]] (Hokkaido pumpkin,  ''Cucurbita pepo var. hokkaido'')
*[[Endywia]] (Endive,  ''Cichorium endivia''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Endywia]
*[[Fasola]] (Common bean,  ''Phaseolus vulgaris''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Fasola]
*[[Glistnik jaskółcze ziele]] (Greater celandine,  ''Chelidonium majus'')
*[[Groszek]] (Pea,  ''Pisum sativum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Groszek]
*[[Jarmuż]] (Kale,  ''Brassica oleracea var. sabellica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarmu%C5%BC]
*[[Jarmuż czarny]] (Black kale,  ''Brassica oleracea var. sabellica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarmu%C5%BC]
*[[Kabaczek]] (Courgette,  ''Cucurbita pepo''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kabaczek]
*[[Kalafior]] (Cauliflower,  ''Brassica oleracea var. botrytis''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalafior]
*[[Kalarepa]] (Kohlrabi,  ''Brassica oleracea var. gongylodes''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalarepa]
*[[Kalarepa brukselka zielona]] (Green Brussels kohlrabi,  ''Brassica oleracea var. gongylodes'')
*[[Kalarepa brukselka żółta]] (Yellow Brussels kohlrabi,  ''Brassica oleracea var. gongylodes'')
*[[Kalarepa fioletowa]] (Purple kohlrabi,  ''Brassica oleracea var. gongylodes'')
*[[Kalarepa fioletowa kędzierzawa]] (Curly purple kohlrabi,  ''Brassica oleracea var. gongylodes'')
*[[Kapusta]] (Cabbage,  ''Brassica oleracea var. capitata''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kapusta]
*[[Kapusta brukselka czerwona]] (Red Brussels sprouts,  ''Brassica oleracea var. gemmifera'')
*[[Kapusta czerwona]] (Red cabbage,  ''Brassica oleracea var. capitata f. rubra'')
*[[Kapusta pekińska]] (Chinese cabbage,  ''Brassica rapa var. pekinensis''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kapusta_peki%C5%84ska]
*[[Kapusta włoska]] (Savoy cabbage,  ''Brassica oleracea var. capitata f. sabauda''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kapusta_w%C5%82oska]
*[[Kukurydza]] (Corn,  ''Zea mays''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kukurydza]
*[[Marchew]] (Carrot,  ''Daucus carota subsp. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marchew]
*[[Marchew biała]] (White carrot,  ''Daucus carota subsp. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marchew]
*[[Marchew fioletowa]] (Purple carrot,  ''Daucus carota subsp. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marchew]
*[[Marchew żółta]] (Yellow carrot,  ''Daucus carota subsp. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Marchew]
*[[Marchewka dzika]] (Wild carrot,  ''Daucus carota subsp. carota'')
*[[Ogórek]] (Cucumber,  ''Cucumis sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Og%C3%B3rek]
*[[Papryka]] (Bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Papryka Carolina Reaper]] (Carolina Reaper pepper,  ''Capsicum chinense'')
*[[Papryka czekoladowa]] (Chocolate bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Papryka fioletowa]] (Purple bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Papryka ghost]] (Ghost pepper,  ''Capsicum chinense'')
*[[Papryka ostra]] (Chili pepper,  ''Capsicum annuum'')
*[[Papryka pomarańczowa]] (Orange bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Papryka Trinidad Moruga Scorpion]] (Trinidad Moruga Scorpion pepper,  ''Capsicum chinense'')
*[[Papryka zielona]] (Green bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Papryka żółta]] (Yellow bell pepper,  ''Capsicum annuum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Papryka]
*[[Pastarnak]] (Parsnip,  ''Pastinaca sativa'')
*[[Patison]] (Pattypan squash,  ''Cucurbita pepo var. patissonina'')
*[[Pieczarka]] (Button mushroom,  ''Agaricus bisporus'')
*[[Pietruszka]] (Parsley,  ''Petroselinum crispum'')
*[[Pietruszka korzeniowa]] (Parsley root,  ''Petroselinum crispum var. tuberosum'')
*[[Pietruszka naciowa]] (Parsley leaf,  ''Petroselinum crispum var. crispum'')
*[[Pietruszka naciowa kędzierzawa]] (Curly parsley leaf,  ''Petroselinum crispum var. crispum'')
*[[Pokrzywa zwyczajna]] (Common nettle,  ''Urtica dioica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pokrzywa]
*[[Pomidor]] (Tomato,  ''Solanum lycopersicum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomidor]
*[[Pora]] (Leek,  ''Allium porrum'')
*[[Portulaka]] (Purslane,  ''Portulaca oleracea''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Portulaka]
*[[Romanesco]] (Romanesco broccoli,  ''Brassica oleracea var. botrytis''),
*[[Rukiew wodna]] -> [https://www.msn.com/pl-pl/zdrowie/other/najzdrowsze-warzywo-%C5%9Bwiata-zbija-cholesterol-chroni-przed-rakiem-p%C5%82uc/ar-BB1khLGZ?ocid=msedgntp&pc=U531&cvid=a83c5a788c3b4d278cef91aff444bfb7&ei=49 artykuł MSN Zdrowie]
*[[Rukola]] (Arugula,  ''Diplotaxis tenuifolia''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Rukola]
*[[Rzodkiew japońska]] (Japanese radish,  ''Raphanus sativus var. longipinnatus'')
*[[Rzodkiew japońska biała]] (White Japanese radish,  ''Raphanus sativus var. longipinnatus'')
*[[Rzodkiew japońska zielona]] (Green Japanese radish,  ''Raphanus sativus var. longipinnatus'')
*[[Rzodkiewka]] (Radish,  ''Raphanus sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzodkiewka]
*[[Rzodkiewka czarna]] (Black radish,  ''Raphanus sativus var. niger'')
*[[Rzodkiewka czerwona]] (Red radish,  ''Raphanus sativus var. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzodkiewka]
*[[Rzodkiewka zielona]] (Green radish,  ''Raphanus sativus var. sativus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzodkiewka]
*[[Salsefia]] (Salsify,  ''Tragopogon porrifolius'')
*[[Sałata]] (Lettuce,  ''Lactuca sativa''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Sa%C5%82ata]
*[[Selery]] (Celery,  ''Apium graveolens''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Seler]
*[[Skorzonera]] (Black salsify,  ''Scorzonera hispanica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Skorzonera]
*[[Szalotka]] (Shallot,  ''Allium cepa var. aggregatum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szalotka]
*[[Szczaw]] (Sorrel,  ''Rumex acetosa''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczaw]
*[[Szparagi białe]] (White asparagus,  ''Asparagus officinalis var. albus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szparagi]
*[[Szparagi fioletowe]] (Purple asparagus,  ''Asparagus officinalis var. purp'')
*[[Szpinak]] (Spinach,  ''Spinacia oleracea''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szpinak]
*[[Topinambur]] (Jerusalem artichoke,  ''Helianthus tuberosus''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Topinambur]
*[[Wasabi]] (Wasabi,  ''Wasabia japonica''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Wasabi]
*[[Ziemniak]] (Potato,  ''Solanum tuberosum''), [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ziemniak]

== Historia ==
[https://www.national-geographic.pl/artykul/skad-pochodza-warzywa-i-owoce Warzywa i owoce. Skąd pochodzą i jak je zmienili ludzie?] National Geographic. 

Warzywa to szersze pojęcie kulinarne, to również '''biologicznie owoce''', jak np. ogórek, pomidor, bakłażan, cukinia, papryka, dynia ale '''i kwiaty''', jak kalafior, brokuł oraz '''liście, łodygi, bulwy i korzenie'''.

WARZYWO to rzecz jasna ''''to, co jest warzone'''<nowiki/>' – warzone, czyli gotowane (warzymy strawę). Warzywa powstały więc na drodze ich obróbki, w domyśle są to produkty przetworzone, już ugotowane. W takiej postaci je zazwyczaj spożywaliśmy. Z jakich roślin pochodzą?

Nie zależnie od ich rodzaju wszystkie są rezultatem sztucznego doboru i selekcji uprawy  oraz takich zabiegów jak szczepienia. 

Przypuszcza się, że pochodzą również '''od pierwszych ziół''', które już na samym początku łagodziły różne niechciane objawy z tytułu spożywania coraz większych ilości produktów przetworzonych. Zioła te z czasem uprawiane zmieniały się w skutek uprawy, zwiększały wymiary, masę ale i traciły na wartościach odżywczych, co się dzieje do dziś.